برگزاری نشست تخصصی «وظیفه تربیتی والدین در قبال تربیت دینی نوجوانان» در جهاد دانشگاهی استان
به گزارش روابط عمومی جهاد دانشگاهی چهارمحال‌وبختیاری، نشست تخصصی «وظیفه تربیتی والدین در قبال تربیت دینی نوجوانان» با محوریت تربیت دینی اباعبدالله الحسین(ع)، الگوهای تربیتی حضرت در جریان حرکت کاروان حسینی و ظرفیت تربیتی فرزندان در بستر روضه‌ها، عصر چهارشنبه ۱۹ شهریورماه، با همکاری و مشارکت معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی استان و مرکز علمی کاربردی جهاد دانشگاهی با سخنرانی اساتید حوزه و دانشگاه و حضور کارمندان جهاد دانشگاهی استان برگزار شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین حمید نادری، استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه شهرکرد و حافظ کل قرآن کریم در این نشست تخصصی با اشاره به اینکه در تربیت نوجوانان در ابتدا باید به این پرسش که آیا دنیای ما بر اساس سختی است یا راحتی پاسخ داده شود، اظهار کرد: تا زمانی که این نکته برایمان روشن نشود به جایی نمی‌رسیم.
وی ادامه داد: قرآن کریم سختی و راحتی را با هم قرار داده است همچنان که می‌فرماید «فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْرًا»، تعبیر دیگری نیز در خصوص سختی‌ها در آیه شریفه «لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِی کَبَدٍ»، پیداست که در نگاه قرآن، اصل بر سختی کشیدن است.
اصل دنیا بر سختی کشیدن و رشد است
حجت‌الاسلام نادری بیان کرد: کسی که به دنبال راحتی باشد اصل و کارکرد دنیا را گم کرده است، انسان سختی کشیدن را در جهت رشد می‌پذیرد چرا که راحتی از دل سختی بیرون می‌آید. اصل دنیا بر سختی کشیدن است زیرا باید رشد کنیم و توقف نداشته باشیم.
حافظ کل قرآن کریم در استان با اشاره به آیات سوره مبارکه عصر، یادآوری کرد: انسان در ضرر و خسارت است به جز چهار گروهی که در این آیه شریفه به آنان اشاره شده است «إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ»، اما انجام این اعمال ساده نیست و با دشواری‌های فراوانی همراه است.
حجت‌الاسلام نادری نخستین نکته در مباحث تربیتی را قائل بودن اصل سختی و رشد برای دنیا برشمرد و اضافه کرد: رشد خواه ناخواه با سختی همراه می‌شود، انسان یک موجود بالقوه مستعد است که برای پرورش استعدادها ناچاراً باید سختی بکشد چون برای اهداف بزرگ تلاش می‌کند.
وی با بیان اینکه در فرهنگ دینی ما ۲۱ سال اول به سه دوره تربیتی تقسیم می‌شود که هر دوره باید با شاخص‌های ویژه رفتار والدین با فرزندان همراه باشد، افزود: نمی‌توان با فرزندان در هر سنی رفتاری یکسان داشت بلکه رفتار با فرزند باید با در نظر داشتن دوره سنی او باشد.
مدرس حوزه و دانشگاه در استان تأکید کرد: تمامی مشکلات ارتباطات اجتماعی و خانوادگی در بزرگسالی ریشه در تنظیم نبودن رفتار با فرد در دوره‌های مختلف و عملی نشدن کارکردهای او است.
حجت‌الاسلام نادری در خصوص هفت سال نخست زندگی کودک، بیان کرد: در این سنین فرزند باید آزاد باشد و بازی کند تا انرژی‌های کودکانه را تخلیه کند که البته با توجه به زندگی‌های آپارتمانی امروز، تحقق این مهم با چالش‌هایی همراه است.
هفت سال دوم؛ هفت سال کلیدى
عضو هیئت علمی دانشگاه شهرکرد ادامه داد: هفت سال دوم که ناظر به بحث ماست هفت سال کلیدی به شمار می‌رود؛ بر اساس روایات دینی، فرزند در هفت سال دوم باید مطیع و فضای خانه برای او فضایی شبه‌پادگان و منظم باشد به این ترتیب که با حفظ اصل محبت، فرایند دستور دادن و کار خواستن از فرزند حاکم باشد.
حجت‌الاسلام نادری با تأکید بر اینکه در هفت سال دوم نوجوان باید مسئول کارهای خودش باشد و آنها را انجام دهد، ادامه داد: متأسفانه در زندگی‌های امروزی این امر را شاهد نیستیم و بسیاری از خانواده‌ها از صفر تا صد کارهای فرزندشان را انجام می‌دهند حال آنکه باید فرد در این سن را آموزش داد و سپس مسئولیت کارهایش را به خودش سپرد.
وی بیان کرد: اگر این هفت سال را خراب کنیم، فرزند مسئولیت‌پذیری را یاد نمی‌گیرد و مسئولیت کارهایش را نمی‌پذیرد، او فرصت نمی‌کند تربیت شود و مهارت‌های زندگی را تمرین کند.
حجت‌الاسلام نادری با اشاره به اینکه در هفت ساله دوم می‌توان تربیت را به صورت عملی بر فرزند اعمال کرد، گفت: اگر تربیت هفت ساله اول به شکل صحیح اتفاق نیفتد، مراحل بعدی تربیت در هفت ساله دوم و سوم با مشکلاتی همراه خواهد بود و روند آموزش و تربیت فرزند با خلل مواجه خواهد شد.
اصول مهم تربیتى کدامند؟
در ادامه جلسه، الهام شریفی، مدرس دانشگاه فرهنگیان شهرکرد و مدیر مدرسه معارف اسلامی استان با نام بردن از محبت به‌عنوان یکی از اصول تربیتی مهم، اظهار کرد: همه انسان‌ها حفره‌های خالی از محبت در درون خود دارند که اگر پر نشود به بیراهه خواهند رفت. محبت والدین در قبال کودکان و نوجوانان بنیان‌گذار مابقی اصول تربیتی در فرد خواهد بود.
وی افزود: اگر محبت نباشد، پدر و مادر در ارتباطات آتی خود با فرزند دچار مشکل می‌شوند لذا ارتباط گیری و اعتماد دوجانبه والدین و فرزندان جز به محبت امکان‌پذیر نیست. محبتی سازنده است که فرزند از آن آگاه باشد و این امر از طریق ابراز محبت تحقق می‌یابد.
شریفی با بیان اینکه اصل محبت به فرزندان مورد عنایت اهل‌بیت(ع) بوده است، اضافه کرد: در سیره عملی و رفتاری این بزرگواران به‌ویژه حضرت اباعبدالله(ع) آمده که برای ابراز محبت به فرزندان آنان را زیاد در آغوش می‌کشیدند، به سینه می‌چسباندند و زیاد می‌بوسیدند.
این مدرس دانشگاه در استان راهکار دیگر تربیتی فرزندان را تشویق بجا و مناسب دانست و گفت: تشویق سبب تقویت و تکرار کار خوب از جانب فرزند می‌شود چرا که فرد به اعتبار و ارزش کار پی می‌برد و به این درک می‌رسد که کار خوب را ارزش‌گذاری کند. تشویق همچنین سبب تقویت اعتماد بنفس و خودآگاهی فرزند می‌شود، به‌ویژه تشویق او به خاطر انجام یک فعل نیکوی دینی ولو اندک و کوچک تاثیرات تربیتی شگرفی دارد.
شریفی با استناد به روایتی از شیوه رفتار امام حسین(ع) با فرزندشان امام سجاد(ع)، بیان کرد: آن حضرت وقتی فرزندشان بیمار بودند پرسیدند که چه می‌خواهی و امام سجاد(ع) پاسخ دادند دوست دارم از کسانی باشم که به آنچه خداوند برایم دبیر کرده راضی باشم، امام حسین(ع) فرزند را به دلیل این پاسخ تشویق و ایشان را به الگویی چون ابراهیم خلیل‌الله تشبیه می‌کنند که در برابر مشیت الهی سر فرود آورد و گفت حَسْبی اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَکیلُ، این تشویق و سپس الگو دادن به فرزند مصداق تربیت توحیدی تمام و کمال است.
وی توضیح داد: مشاهده می‌شود که امام سجاد(ع) با لطافت روحی سنین نوجوانی رضا و تسلیم را مطرح می‌کنند و پدر بزرگوارشان ایشان را به الگویی چون خلیل‌الله تشبیه می‌کنند و همین امر کرامت نفس و الگوپذیری نوجوان را ارتقا می‌دهد و به این ترتیب، راه‌های معنویت و معرفت فرد هموار می‌شود.
اهمیت عمل‌گرایی در تربیت دینى
شریفی عمل‌گرایی را اصل دیگر تربیت فرزندان دانست و تصریح کرد: در زمان شهادت سیدالشهدا(ع) از امام سجاد که در اشک و غم و اندوه بودند پرسیدند این نشانه‌ها بر دوش پدرتان چیست؟ ایشان فرمودند اینها آثار بارهای آذوقه است که پدر نیمه‌شب‌ها بر دوش می‌گذاشتند و به فقرا می‌رساندند، پیداست که چنین پسری از پدر نشان دارد و با الگوگیری عملی از امیرمؤمنان(ع) به یاری نیازمندان می‌شتابد و همین روند را امام سجاد(ع) نیز در پیش می‌گیرند.
مدیر مدرسه معارف اسلامی استان با اشاره به اینکه فرزندان نیازهای مادی و معنوی دارند، بیان کرد: امام حسین(ع) حتی در بحبوحه بحران در کربلا به این نیازهای فرزندان توجه داشتند از جمله اینکه حضرت ابوالفضل العباس(ع)، ابرمرد میدان جنگ را که از نامش لرزه بر اندام لشگریان دشمن می‌افتاد به سقایی گمارده بودند تا نیاز کودکان و نوجوانان به آب را رفع کند.
شریفی با تأکید بر اهمیت نیازهای معنوی و روانی فرزندان در سنین نوجوانی و جوانی و با بیان مصادیقی از توجه امام حسین(ع) به این نیازها، تصریح کرد: در مقاتل می‌خوانیم که آن حضرت در میانه نبرد خونین با دشمن بارها به خیمه‌ها باز می‌گشتند و به اهالى دلگرمی و دلداری می‌دادند پیداست که در چنین شرایطی حواسشان جمع بود که نیازهای عاطفی و روانی فرزندان بی‌پاسخ نماند. لذا باید در سخت‌ترین شرایط نیز به طریق اولی به نیازهای فرزندمان توجه داشته باشیم.
برخى مصادیق تربیتى کربلا
وی در خصوص برخی مصادیق و ابعاد زیبای تربیتی امام حسین(ع) در حادثه کربلا، تصریح کرد: اظهار علاقه و محبت و در آغوش کشیدن نوجوانان و جوانانی که به صحنه نبرد می‌روند، دعوت به صبر باوجود شرایط نابرابر جنگ با دشمن، اظهار همدردی و دلداری به همگان در کوران حوادث و نامردی دشمن، گفت‌وگوهای پایانی حضرت با قاسم، عبدالله، علی‌اکبر و دیگر نوجوانان و جوانان، توجه دادن به نصرت الهی و تحقق وعده‌های الهی، گذاشتن آزادی و حق انتخاب راه برای همراهان، درس‌های پندآموز تربیتی را به دست ما می‌دهد.
مدرس دانشگاه فرهنگیان شهرکرد گفت: عاشورا یک تابلوی تمام‌عیار تربیتی است که درس‌های تربیتی فراوانی را با چینش تربیتی کامل در تمامی جنبه‌ها و برای همه اقشار در خود دارد، حضرت سیدالشهدا(ع) تربیت توحیدی را در حادثه عاشورا به اوج می‌رساند. ولایتمداری، احترام به پدر و مادر، ظلم‌ستیزی، جایگاه قرآن، نماز و عبادت در زندگی، بصیرت و ... همه و همه از دیگر درس‌های تربیتی عاشورا هستند